QUO VADIS AOΖ; Η Ελλάδα να ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματα που της παρέχει το Διεθνές Δίκαιο…του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ

0
481

Καθώς ανέτειλε το 2021, καλό θα ήταν να προβούμε σε μια ανασκόπηση της αξίας της ΑΟΖ για την χώρα μας και το διεθνές πολιτικοοικονομικό σύστημα.

Το 1967, ο Πρέσβης της Μάλτας στα Ηνωμένα Έθνη Άλβιν Πάρντο, ζήτησε τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης για την θέσπιση ενός νέου νόμου για τις θάλασσες κάνοντας  έκκληση οι ωκεανοί να αποτελέσουν  “κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας”.

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, στις 10 Δεκεμβρίου 1982, σχεδόν 120 χώρες υπέγραψαν τη νέα Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, ολοκληρώνοντας μια από τις σημαντικότερες διεθνείς διασκέψεις.

Ακόμα θυμάμαι όταν ο Πρεσβευτής Tommy Koh της Σιγκαπούρης, Πρόεδρος της Διάσκεψης δεν υπερέβαλε καθόλου  δηλώνοντας, στις 30 Απριλίου 1982, πως “σήμερα έχουμε ένα ραντεβού με την ιστορία”.

Η Τρίτη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (The Third United Nations Conference on the Law of the Sea ή UNCLOS από τα αρχικά της στην αγγλική γλώσσα) υπήρξε πραγματικά ένα κοσμοϊστορικό γεγονός. Καμία άλλη παγκόσμια διάσκεψη δεν κράτησε τόσα χρόνια με τη συμμετοχή τόσων πολλών κρατών.

Οι εργασίες της  UNCLOS διήρκεσαν από τον Δεκέμβριο του 1973 μέχρι τον Δεκέμβριο του 1982, οπότε ετέθη για υπογραφή και επικύρωση η νέα Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η Σύμβαση του 1982 διαιρείται σε 17 μέρη (Μέρη Ι-XVII), περιλαμβάνει 320 άρθρα και εννέα παραρτήματα (Παραρτήματα Ι-ΙΧ). Επίσης στην Τελική Πράξη της Διάσκεψης προστίθενται τέσσερις Αποφάσεις (Αποφάσεις I – IV) και έξη Παραρτήματα.

Το κείμενο της νέας Σύμβασης υιοθετήθηκε στις 30 Απριλίου του 1982 με μεγάλη πλειοψηφία: 130 κράτη ψήφισαν υπέρ (ανάμεσά τους η Ελλάδα και η Κύπρος), τέσσερα κράτη ψήφισαν κατά (ΗΠΑ, Τουρκία, Ισραήλ και Βενεζουέλα) και 17 κράτη απέσχον. Αργότερα, στις 10 Δεκεμβρίου 1982 την UNCLOS υπέγραψαν 120 κράτη (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα και η Κύπρος) στο Montego-Bay της Τζαμάικα.

Τέλος, η Σύμβαση προέβλεπε ότι θα ετίθετο σε ισχύ 12 μήνες μετά την επικύρωσή της από 60 κράτη (άρθρο 308). Η UNCLOS τέθηκε σε ισχύ στις 16 Νοεμβρίου 1994, και στο τέλος του 2020 την έχουν επικυρώσει 168 κράτη και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχουν 14 κράτη που έχουν υπογράψει, αλλά δεν έχουν επικυρώσει την Σύμβαση ενώ άλλα 15 κράτη δεν την έχουν υπογράψει. Ανάμεσα σε αυτά είναι η Τουρκία, η Συρία, το Ισραήλ, η Βενεζουέλα και το Περού.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η UNCLOS αποτελεί ιστορικό ορόσημο, καθώς συμβολίζει μια ριζική αλλαγή στην διάρθρωση των διεθνών οικονομικών σχέσεων εισάγοντας στο διεθνές οικονομικό δίκαιο μια σειρά νέων εννοιών οι οποίες, εξεταζόμενες στο σύνολό τους, προσφέρουν το υπόβαθρο για μία νέα διεθνή τάξη πραγμάτων.

Η ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΝΗ

Ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας ήταν η δημιουργία και κωδικοποίηση του θεσμού της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Έτσι, δόθηκε ένα τέλος στην χαώδη κατάσταση που επικρατούσε μέχρι τότε στο Διεθνές Δίκαιο Αλιείας.

Με βάση τα άρθρα 55, 56, 57 της νέας Σύμβασης (1982), ως Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ορίζεται η πέραν και παρακείμενη της αιγιαλίτιδας ζώνης περιοχή, το πλάτος της οποίας μπορεί να φθάσει τα 200 ναυτικά μίλια (ν.μ.) από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης.

Εντός της ΑΟΖ το παράκτιο κράτος ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα σε θέματα που έχουν σχέση με την εξερεύνηση, την εκμετάλλευση, την διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πηγών ζώντων ή μη,  των υδάτων, του βυθού και υπεδάφους της θάλασσας, καθώς και κυριαρχικά δικαιώματα, που αφορούν στην εξερεύνηση και οικονομική εκμετάλλευση των ρευμάτων και των υπερκείμενων της θάλασσας ανέμων.

Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των παράκτιων και άλλων κρατών που αφορούν στα θέματα της αλιείας μέσα στην ΑΟΖ καθορίζονται στην Σύμβαση από τα άρθρα 51, 55, 56, 58-73, 115 και 123, ενώ στις περιοχές της ανοικτής θάλασσας η αλιεία ρυθμίζεται από τα άρθρα 116-120.

Επιπλέον, στο Παράρτημα Ι της Σύμβασης αναφέρονται τα αποδημητικά είδη ψαριών που βρίσκονται μέσα ή έξω από αυτή την ζώνη.

Εάν όλα τα παράκτια κράτη κάνουν χρήση των δικαιωμάτων τους σε ΑΟΖ 200 ν.μ., τότε η περιοχή των ωκεανών που θα ανήκει σ’ αυτά τα κράτη θα καλύπτει γύρω στα 37,7 εκατ. τετρ. ν.μ. ή το 35,8% της παγκόσμιας θαλάσσιας επιφάνειας. Μέσα στην επικυριαρχία αυτών των ζωνών περιλαμβάνονται πάνω από το 90% της παγκόσμιας αλιείας, πάνω από το 87% των υδρογονανθράκων και γύρω στο 10% των πολυμεταλλικών κονδύλων.

Επομένως, εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί την κρίσιμη σημασία που έχει η ΑΟΖ όχι μόνο για το Δίκαιο της Θάλασσας αλλά γενικότερα για την παγκόσμια οικονομία και τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις.

H ΑΟΖ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

H ΑΟΖ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Αυτοί οι αμερικανικοί χάρτες καταδεικνύουν το μεγάλο πρόβλημα της Τουρκίας, που ο Ταγίπ Ερντογάν δεν μπορεί να  σκεπάσει προβάλλοντας την θεωρία της «Γαλάζιας Πατρίδας», που ουσιαστικά είναι η «Κόκκινη Πατρίδα» του, μια και η «Γαλάζια Πατρίδα» είναι δικιά μας για τουλάχιστον τέσσερις χιλιάδες χρόνια.

Συνέχεια στην ΠΗΓΗ………

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Please enter your comment!
Please enter your name here