Αποτρεπτική ισχύς και θαλάσσιες ζώνες σε ασταθές διεθνώς σύστημα…
Διαβάζοντας ξανά αυτές τις ημέρες έναν εκ των κορυφαίων Ελλήνων κατά τη γνώμη μου εν ζωή στα ζητήματα της Διεθνούς Πολιτικής-Κρατικής Θεωρίας/Στρατηγικής Θεωρίας και Πολιτικής Θεωρίας του Διεθνούς Συστήματος, τον Παναγιώτη Ήφαιστο, έπεσα πάνω στην εμφατική του αναφορά στις δέκα αρχές, ως αποτέλεσμα της ανάλυσης του πιο διακεκριμένου θεωρητικού του Νεορεαλισμού, του Kenneth Waltz, που στον πρόλογο του σημερινού κειμένου σάς προτείνω να προβάλλετε στις όποιες σκέψεις κάνετε για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το επίκεντρο των σημερινών ελληνοτουρκικών σχέσεων…
(Από τον πρόλογο του Αθ. Πλατιά στην εισαγωγή του έργου του K. Waltz «Θεωρία διεθνούς πολιτικής» – Εκδόσεις «Ποιότητα» 2010):
«1.Η έλλειψη ρυθμιστικής εξουσίας στο διεθνές σύστημα παίζει καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά των κρατών και στη σταθερότητα ή στην αστάθεια του διεθνούς συστήματος (άναρχο διεθνές σύστημα).
2.Καθώς απουσιάζει η υπέρ-κρατική εξουσία, η οποία θα μπορούσε να ρυθμίζει τον ανταγωνισμό, οι σχέσεις των κρατών είναι κατά βάση ανταγωνιστικές και πολλές φορές συγκρουσιακές (ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα).
3.Τα κράτη σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό σύστημα πρέπει από μόνα τους να μεριμνήσουν για την ασφάλειά τους (αρχή της αυτοβοήθειας).
4.Τα κράτη στο άναρχο διεθνές σύστημα αναγκάζονται να λάβουν μέτρα, για να αυξήσουν την ασφάλειά τους. Τα μέτρα αυτά όμως μειώνουν την ασφάλεια των άλλων. Αυτό ανατροφοδοτεί την ανασφάλεια και τον ανταγωνισμό. Αυτό είναι το γνωστό «δίλημμα ασφάλειας».
5.Τα κράτη είναι οι βασικοί δρώντες στο διεθνές σύστημα, άρα και η βασική μονάδα ανάλυσης των διεθνών σχέσεων (κρατικό-κεντρικό διεθνές σύστημα). [Οι διεθνικοί δρώντες είναι εργαλειακού χαρακτήρα μέσα στη στρατηγική των κρατών και οι διεθνείς θεσμοί εξ ορισμού και αναπόδραστα, λόγω υψηλών αρχών διεθνούς δικαίου, είναι εξαρτημένες μεταβλητές των κρατών και μάλιστα των ισχυρών].
6.Τα κράτη επειδή είναι «ευαίσθητα στο κόστος» έχουν κάθε λόγο να συμπεριφέρονται ορθολογικά. Τα λάθη τιμωρούνται (αρχή του ορθολογισμού).
7.Κυρίαρχος στόχος του κράτους είναι η κατοχύρωση της ασφάλειάς του, δηλαδή η επιβίωση, η διατήρηση της εδαφικής κυριαρχίας και της εθνικής ανεξαρτησίας/αυτονομίας (βασικό εθνικό συμφέρον).
8.Τα κράτη επιδιώκουν να αποκτήσουν «ισχύ», η οποία είναι το κύριο «νόμισμα» στη Διεθνή Πολιτική (επιδίωξη ισχύος).
9.Σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές σύστημα τα κράτη έχουν κίνητρο να εξισορροπήσουν τους αντιπάλους τους (στρατηγική εξισορρόπησης), για να αυξήσουν την ασφάλειά τους.
10.Οι μεμονωμένες προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη να εξισορροπήσουν τους αντιπάλους τους συμβάλλουν στη δημιουργία ενός αυτορυθμιζόμενου συστήματος ισορροπίας δυνάμεων, που με τη σειρά του δύναται να συμβάλει στη διατήρηση της ειρήνης (Αρχή της Ισορροπίας Ισχύος)».
Το δικαίωμα επέκτασης και το Διεθνές Δίκαιο
Η συνέχεια στην ΠΗΓΗ…..
