Μάχη είχε δώσει το 1923 στη Λοζάννη ο Ελευθέριος Βενιζέλος για να περάσει στην ελληνική κυριαρχία. Στόχος της Τουρκίας η νησίδα Βάτος! Ασπίδα προστασίας με μόνιμη παρουσία φρεγάτας και διμοιρίας ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων στη διπλανή νησίδα Παναγία.
Δίχτυ «προστασίας» στις Οινούσσες, και δη στη στρατηγικής σημασίας για την ασφάλεια της Ελλάδας νησίδα Βάτος, απλώνει και θα συνεχίσει να απλώνει η κυβέρνηση, ως άμεση απάντηση στις διαρκείς, κλιμακούμενες και ποιοτικά αναβαθμισμένες αμφισβητήσεις της Τουρκίας στο «status quo» στο Αιγαίο και την αναθεώρηση στην πράξη της Συνθήκης της Λωζάννης.
Η νησίδα Βάτο ευρίσκεται δίπλα στη νήσο Οινούσσα.
Η Αθήνα ανησυχεί εδώ και καιρό και η ανησυχία της αυτή τα τελευταία 24ωρα γίνεται εντονότερη με τις συνεχείς προκλητικές παραβιάσεις και υπέρ-πτήσεις τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από τις Οινούσσες αλλά και το σύνολο των προκλήσεων στην περιοχή, καθώς όλη αυτή η κατάσταση φαίνεται, σύμφωνα με υψηλόβαθμες διπλωματικές αλλά και στρατιωτικές πηγές, να βαίνει εκ παραλλήλου με μια σταδιακή αναβάθμιση – εκ νέου – του ρόλου του Στρατού στην Τουρκία.
Όπως μάλιστα σημείωναν οι ίδιοι κύκλοι, το στρατιωτικό-διπλωματικό κατεστημένο στην Τουρκία, με το οποίο συγκρούστηκε αρχικά ο Ερντογάν και φάνηκε να το παραμερίζει, μπαίνει και πάλι, σιγά σιγά, στο πολιτικό παιχνίδι, κυρίως για δύο λόγους:
• Λόγω του Κουρδικού και των μεγάλων πολεμικών μετώπων που έχει ανοίξει η Τουρκία με Κούρδους και Συρία, που εκ των πραγμάτων δίνουν μεγαλύτερη εξουσία στους στρατιωτικούς για να τα διαχειριστούν.
• Λόγω του ότι «ξεθύμανε» η πολύκροτη υπόθεση «Βαριοπούλα», όπου είχαν εμπλακεί ανώτατοι στρατιωτικοί, μέρος των οποίων κάτι κερδίζει από τα δικαστήρια και, σιγά σιγά, επαναδραστηριοποιείται στις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Η ελληνική πλευρά, με βάση τα στοιχεία και τις πληροφορίες που διαθέτει, έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Τουρκία επιδιώκει κάτι παραπάνω από ένα «γκριζάρισμα» στη γεωπολιτικά κρίσιμη συστάδα νησιών και νησίδων στις Οινούσσες.
Όπως επισημαίνουν έγκυρες διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές, «οι συνεχείς υπέρ-πτήσεις και παραβιάσεις πάνω από ελληνικό έδαφος, όπως συμβαίνει στις Οινούσσες, συνιστά, με βάση το διεθνές δίκαιο, μπλοκάρισμα άσκησης πλήρους κυριαρχίας».
Σημειώνουν επίσης πως στρατηγική επιδίωξη της Τουρκίας στη συγκεκριμένη περιοχή δεν είναι μόνο η νομική αμφισβήτηση του «status quo», αλλά η θεμελίωση, έμπρακτα, «εγγύτητας συνόρων» μέσω των θαλασσίων ορίων, με άλλα λόγια ένα ιδιότυπο είδος χερσαίων συνόρων με τις μικρασιατικές ακτές.
Ο στόχος των Τούρκων, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, είναι η νησίδα Βάτος, που ανήκει στο σύμπλεγμα των Οινουσσών, είναι ακατοίκητη και απέχει μισή ανάσα από τα μικρασιατικά παράλια.
Εξ ου και μετά την τοποθέτηση μιας διμοιρίας ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων στην Παναγιά, που και αυτή ήταν ακατοίκητη (που είναι δίπλα στη νήσο Οινούσσα και σε πολύ μικρή απόσταση από τη Βάτο), το βάρος πέφτει στη δημιουργία μιας ασπίδας προστασίας για τη Βάτο, που θεωρείται ως το πιο κρίσιμο και το πιο «καυτό» τμήμα των Οινουσσών.
Έμπειρος διπλωμάτης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι οι Τούρκοι έκαναν ότι μπορούσαν διαχρονικά για να ασκούν έλεγχο στη νησίδα Βάτος, διότι ουσιαστικά θα δημιουργούσαν προγεφύρωμα στην καρδιά του Αιγαίου.
Μάχη είχε δώσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος για τη Βάτο
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, τον Ιούνιο του 1923, καθυστέρησε και μπλόκαρε την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης (που προέβλεπε ανάμεσα σε άλλα και τον καθορισμό των θαλασσίων ορίων που περιλαμβάνουν νήσους και νησίδες που βρίσκονται σε μικρότερη απόσταση των τριών ν.μ. από την ακτή (άρθρο 2, εδάφιο 2, άρθρα 5 και 6) επί τρεις ημέρες για το θέμα της νησίδας Βάτος.
Η τουρκική πλευρά επέμενε για τη νησίδα Βάτος, που απέχει μισή ανάσα από τα παράλια, προκειμένου να μείνει στην κυριαρχία της, με τον Ελευθέριο Βενιζέλο να δίνει μάχη και να επιμένει ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξει τέτοιου είδους προγεφύρωμα στο Αιγαίο και τελικά η νησίδα Βάτος πέρασε στην ελληνική κυριαρχία.
Η ελληνική πλευρά είχε αρχίσει να βρίσκεται επί ποδός για το θέμα των Οινουσσών αρκετές βδομάδες πριν και προτού εκδηλωθεί το μπαράζ των πρόσφατων καθημερινών τουρκικών παραβιάσεων και υπέρ-πτήσεων στην περιοχή, με αφορμή το συμβάν, στις 20 Μαρτίου, της προσέγγισης τουρκικού δουλεμπορικού στην Παναγιά (στις Οινούσσες) και την αποβίβαση εκεί 20 μεταναστών.
Το δουλεμπορικό καταδιώχθηκε από σκάφος του Λιμενικού, που μάλιστα προσπάθησε να εμβολίσει, ενώ στη συνέχεια οι λιμενικοί χρειάστηκε να ρίξουν προειδοποιητικές βολές για να ακινητοποιήσουν το δουλεμπορικό. Το συμβάν αυτό, σε ειδική σύσκεψη στην Αθήνα, αξιολογήθηκε ως «σοβαρό» και «καλοσχεδιασμένο» και από τότε άρχισε μια προσεκτική επιτήρηση του συμπλέγματος των Οινουσσών.
Η άσκηση αεράμυνας στην Οινούσσες, που διέταξε ο υπουργός Άμυνας με την κλιμάκωση των τουρκικών υπέρ-πτήσεων, η μετάβασή του με ελικόπτερο στις Οινούσσες καθώς και η ενεργοποίηση της δύναμης ταχείας αντίδρασης είναι μια πρώτη ψύχραιμη και προσεκτική απάντηση στις τουρκικές προκλήσεις.
Ωστόσο, η ελληνική πλευρά είναι αποφασισμένη να απλώσει κι άλλο το δίχτυ προστασίας στις Οινούσσες και πρωτίστως στη Βάτο και σύμφωνα με πληροφορίες έχει ήδη δοθεί εντολή για παρουσία ελληνικής φρεγάτας επί 24ώρου βάσεως δίπλα στη Βάτο.
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συγκάλεσε μάλιστα εκτάκτως το ΚΥΣΕΑ αμέσως μετά την επιστροφή του από Παρίσι / Βρυξέλλες προκειμένου να προετοιμαστεί όλο το πακέτο των κινήσεων της Ελλάδας και στο διπλωματικό και το αποτρεπτικό πεδίο για τις παγίδες που στήνει η Τουρκία στις Οινούσσες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς εισηγήθηκε ένα πακέτο «έξυπνων, εναλλακτικών διπλωματικών κινήσεων» για την υπόθεση των τουρκικών προκλήσεων, ενώ ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμένος εξέθεσε τον επιχειρησιακό σχεδιασμό που έχει γίνει για την όλη υπόθεση.
Εκτιμήθηκε, επίσης, πως πρέπει να είναι προσεκτική μεν, αλλά σταθερή η παρουσία πλοίου του Πολεμικού Ναυτικού κοντά στη Βάτο.
{jcomments on}
