Τα τελευταία δύο χρόνια έχω αναλάβει καταστατικό ρόλο ως πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαδικασιών του Καλλικρατικού δήμου Κηφισιάς (Κηφισιά, Εκάλη, Νέα Ερυθραία) και δραστηριοποιούμαι στη σύνταξη κανονισμών – νομικών κειμένων – που επεξεργάζεται η εν λόγω επιτροπή και εισηγείται ο πρόεδρος στο δημοτικό συμβούλιο Κηφισιάς με στόχο την ψήφισή τους ως κανονιστικών διοικητικών πράξεων δια των οποίων αποφασίζεται η ενεργοποίηση στο δήμο Κηφισιάς διαδικασιών άμεσης δημοκρατίας.
Η εμπειρία αυτή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί αφενός άπτεται αντικειμένου νομικής εξειδίκευσης και γιατί αφετέρου μου δίνεται η δυνατότητα να διαπιστώσω, ιδίοις όμμασι, τους προβληματισμούς, τους προβληματισμένους αλλά και τους προβληματικούς που ασκούν δημόσια διοίκηση σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, άλλοι επ’ ωφελεία των εκλογέων δημοτών κι άλλοι στην καμπούρα αυτών, οι τελευταίοι αδιαφορώντας για το κοινό όφελος και μη επιθυμώντας τη συμμετοχικότητα των δημοτών στην άσκηση της δημόσιας διοίκησης.
Τα κανονιστικά κείμενα των κανονισμών συνοικιακών συνελεύσεων και συνοικιακών συμβουλίων που έχουν μέχρι τώρα δημιουργηθεί και ήδη ψηφιστεί από το δημοτικό συμβούλιο Κηφισιάς είναι δείγματα θετικής γραφής μιας κυβερνώσας διοίκησης που τείνει ευήκοον ους σε θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, έστω κι αν τα εν λόγω κανονιστικά κείμενα δεν είναι ρηξικέλευθα – δεν θα μπορούσαν, άλλωστε, να ψηφιστούν και γίνουν δεκτά αν ήταν τέτοια, λαμβάνοντας υπόψη τις ισχυρές συντεχνιακές δομές της τοπικής κοινωνίας που στο παρελθόν έχουν αναδείξει σε ύπατα αξιώματα του δήμου αγράμματους, ολιγογράμματους και εξουσιομανείς.
Από την ημέρα που μου ανετέθη ο ρόλος του προέδρου της Επιτροπής Θεσμών και Διαδικασιών του δήμου Κηφισιάς γνώριζα ότι θα προκληθούν αντιδράσεις από αντιπολιτευόμενους την παρούσα διοίκηση στο δήμο, αλλά και από ανασφαλείς άλλους που αισθάνονται άβολα σε κάθε τι και καθένα ριζοσπάστη που στοχεύει στην ανάθεση θεσμικού ρόλου στους εκλογείς πέραν αυτού του ψηφοφόρου περιοδικά και στη δημιουργία διαδικασιών ρητής έκφρασης της βούλησης των δημοτών περιορίζοντας ή εξαλείφοντας τους αχρείαστους «ενδιάμεσους» και τους επαγγελματίες του παραγοντισμού στην τοπική αυτοδιοίκηση που τις περισσότερες φορές είτε είναι ορμώμενοι για ίδιον όφελος είτε οργανώνονται συντεχνιακά επιτείνοντας τη διάθλαση μεταξύ της βούλησης των εκλογέων και των πεπραγμένων της διοίκησής τους.
Η ενίσχυση της τοπικής διακυβέρνησης με θεσμούς άμεσης δημοκρατίας προϋποθέτει την αποδοχή ως βέλτιστης επιλογής ενός συστήματος όπου η εξουσία του δημοτικού συμβουλίου ως αντιπροσωπευτικού σώματος διακυβέρνησης στο δήμο δεν είναι αποκομμένη από τη συνέλευση των πολιτών που συμμετέχουν σε διαδικασίες συνοικιακής διαβούλευσης για τα δρώμενα και τεκταινόμενα στο δήμο τους.
Προϋποθέτει την αποδοχή ότι η εξουσία του αντιπροσωπευτικού σώματος διακυβέρνησης υποχρεούται να αφουγκράζεται πολλαπλώς και τακτικά τη βούληση της συνοικιακής συνέλευσης και του συνοικιακού συμβουλίου των πολιτών που συμμετέχουν έτσι ενεργά στη δημόσια διοίκηση και δεν είναι ούτε επιθυμούν να περιοριστούν σε παθητικούς δέκτες ex post των αποφάσεων μιας κάστας συμπολιτών τους, πολλώ δε μάλλον που μερικοί εξ αυτών ασκούν τα καθήκοντά τους κατά τρόπο μη ανεκτό και επιλήψιμο ή κολαστέο (αν λάβει κανείς υπόψη του, για παράδειγμα, την πρόσφατη επιβολή πειθαρχικής κύρωσης δεκαπενθήμερης αργίας κατά αρκετών, πλέον των είκοσι, μελών του δημοτικού συμβουλίου Κηφισιάς με απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής και έπειτα από την απόφαση του ΣτΕ 1647/2016).
Η αποδοχή της άμεσης δημοκρατίας στην ουσία αμφισβητεί την επάρκεια του αντιπροσωπευτικού συστήματος – που εκφράζεται με την ύπαρξη και λειτουργία του δημοτικού συμβουλίου Κηφισιάς, εν προκειμένω – στο να πιάσει τον παλμό των δημοτών, των περισσοτέρων εξ αυτών ήδη κουρασμένων από τις διαχειριστικές αυθαιρεσίες του παρελθόντος στην πόλη τους και τις αυταρχικές συμπεριφοράς του καθενός δικτατορίσκου της τοπικής κομματικής ή άλλης συντεχνίας.
Η θεσμική ενίσχυση της άμεσης δημοκρατίας στην Κηφισιά έχει ιδεολογικό θεμέλιο. Είτε κανείς δει τις προσπάθειες αυτές ως απτές ενέργειες για εισαγωγή άμεσο-δημοκρατικών μέτρων σε πλαίσιο φιλελεύθερης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, καθώς είναι διάχυτη η ανησυχία και οι φόβοι για την αυξανόμενη επαγγελματοποίηση των εκλεγμένων αντιπροσώπων της τοπικής κοινωνίας είτε κανείς δει τις προσπάθειες αυτές μέσα από το πρίσμα μιας πολιτικής επιλογής με πολλά κοινά στοιχεία με τη βραχύβια εντούτοις σημαντική Παρισινή Κομμούνα του 1871 όπου ο λαός του Παρισιού είχε εκλέξει με καθολική ψηφοφορία άμεσα ανακλητούς εκπροσώπους για τον συντονισμό στη γεωγραφική κλίμακα της μεγάλης πόλης στο πλαίσιο της άσκησης της δημοσίας διοίκησης στην πόλη του Παρισιού.
Το σημαντικό είναι πως ανεξάρτητα από την πολιτική οπτική του καθενός, οι διαδικασίες ενεργοποίησης της συμμετοχικότητας των δημοτών στην άσκηση και τον έλεγχο της δημόσιας διοίκησης είτε με δράσεις και διαβουλεύσεις γνωμοδοτικού είτε αποφασιστικού χαρακτήρα πρέπει να ενισχυθεί.
Πρέπει οι δημότες να αναλάβουν δράση παραγκωνίζοντας του επαγγελματοποίημενους και εν πολλοίς μη συνειδητοποιημένους αιρετούς και τουλάχιστον αυτούς που στο παρελθόν – ή και στο παρόν – τους έχουν ζημιώσει με την αυθαιρεσία, αδιαφορία και ιδιοτέλειά τους.
Όσο για μένα, συντάκτη μέχρι σήμερα των κανονιστικών κειμένων άμεσο-δημοκρατίας στην Κηφισιά, περιμένω ότι αργά ή γρήγορα «θα με ξηλώσουν» γιατί δεν αρέσουν στους συστημικούς αυτοί που εισάγουν καινά δαιμόνια ανατροπής του κατεστημένου της πολιτικής και συντεχνιακής υποκουλτούρας τους.
{jcomments on}
