Πλήρης ημερών, ο γιατρός, πολιτικός και αγωνιστής συνέδεσε το όνομά του με τα μεγαλύτερα γεγονότα της ζωής της Κύπρου, αλλά και με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, του οποίου υπήρξε προσωπικός γιατρός.
Ποιος ήταν ο Βάσος Λυσσαρίδης
Ο Βάσος Λυσσαρίδης γεννήθηκε στα Λεύκαρα, στις 13 Μαΐου 1920.
Φοίτησε στο Δημοτικό σχολείο Λευκάρων και μετά για δύο χρόνια στην ανωτέρα σχολή Λευκάρων και συνέχισε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο στη Λευκωσία.
Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ όπου και αποφοίτησε με άριστα. Εξάσκησε γενική ιατρική και διετέλεσε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου (1967-1981).
Κατά τα φοιτητικά του χρόνια διετέλεσε Πρόεδρος της Πανσπουδαστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα, γραμματέας της Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακών Σωματείων και υπεύθυνος της Εθνικοτοπικής ΕΑΜ Κύπρου. Οργανώθηκαν τεράστιες συγκεντρώσεις και το Κυπριακό προβλήθηκε ως εθνική διεκδίκηση.
Πήρε μέρος στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της Ε.O.Κ.Α. (1955-1959). Ως εκπρόσωπος της ΕΟΚΑ καταψήφισε τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου διότι πίστευε ότι νομιμοποιούσαν και με δική μας συνυπογραφή την πολιτικοστρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας, στηριζόταν σε φυλετικές διακρίσεις, και διότι το Σύνταγμα ήταν μη λειτουργικό και θα οδηγούσε σε αδιέξοδα με αρνητικές επιπτώσεις εις βάρος του κυπριακού λαού.
Μετά το πραξικόπημα στην Ελλάδα και την επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας συνεργάσθηκε με τις αντιστασιακές οργανώσεις του Ελληνικού λαού ενάντια στη χούντα και κυρίως με το ΠΑΚ, με ηγέτη τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Πρωτοστάτησε στην αντίσταση ενάντια στην ΕΟΚΑ Β και κατά του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974 και του μετά-πραξικοπήματος. Στη σύσκεψη ηγεσιών (νομίμων και παρανόμων) στο Γ.Δ.Π. την 15η Αυγούστου ματαίωσε την υπογραφή του σχεδίου Γκιουνές στην παρουσία πολλών δεκάδων ένστολων οπλοφόρων και επέμενε ότι η νομιμότητα επανέρχεται μόνο με την επάνοδο του νομίμως εκλεγέντος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
Τα όπλα σίγησαν. Όμως στις 30 Αυγούστου έγινε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του στην οποία σκοτώθηκε ο αγωνιστής ποιητής Δώρος Λοΐζου.
Συνέχισε τον αγώνα ενάντια στο μετά-πραξικόπημα μέχρι την επιστροφή του Μακαρίου. Εκλεγόταν ανελλιπώς βουλευτής από το 1960 μέχρι το 2006 και την περίοδο 1985-1991 διετέλεσε πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής.
Το 1969 ίδρυσε το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ε.Δ.Ε.Κ., του οποίου υπήρξε πρόεδρος μέχρι και τον Ιούλιο του 2001.
Διετέλεσε επίτιμος πρόεδρος του Κινήματος και μέλος του Eθνικού Συμβουλίου. Είχε άριστες σχέσεις με τον Αραβικό κόσμο και με πολλούς άλλους προοδευτικούς ηγέτες και λαούς αγωνιζόμενους για ελευθερία και ανεξαρτησία. Ήταν υπέρ ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Η Κύπρος έχασε τον Βάσο Λυσσαρίδη, έναν από τους ιστορικούς ηγέτες που καθόρισαν την ταυτότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για δεκαετίες σημάδεψε με την δράση του την πολιτική μας ζωή. Του οφείλουμε πολλά. Πάνω από όλα όμως του οφείλουμε να παλέψουμε για μια πατρίδα ελεύθερη. pic.twitter.com/HhXqA4vGPb
— Nicos Anastasiades (@AnastasiadesCY) April 26, 2021
Συνέντευξη του Βάσου Λυσσαρίδη στον Μάιο του 2015 για το Κυπριακό:
Η Πολιτική διαδρομή του
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Συλλυπητήρια της Πολιτικής Ηγεσίας της Ελλάδας για τον θάνατο του Βάσου Λυσσαρίδη.
Δήλωση Κυριάκου Μητσοτάκη
«Στον έναν αιώνα της πολυκύμαντης ζωής του, ο Βάσος Λυσσαρίδης, ταυτίστηκε με τον αγώνα της Κύπρου για ελευθερία και δημοκρατία», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για την απώλεια του Βάσου Λυσσαρίδη.
Και πρόσθεσε: «Φίλοι και αντίπαλοι αναγνωρίζουν πως ο γελαστός «γιατρός» υπήρξε ένας έντιμος πολιτικός και ένας καλλιεργημένος και τρυφερός άνθρωπος. Αλλά και διαρκές σύμβολο τόλμης: «Είμαι μικρός», έλεγε, «αλλά αν δεν κάνω μεγάλα βήματα θα είμαι ακόμη μικρότερος». Οι Έλληνες, πάνω από κομματικές διαφορές, τον αποχαιρετούμε με σεβασμό και τιμή».
Δήλωση Αλέξη ΤσΊπρα για τον θάνατο του Βάσου Λυσσαρίδη.
Με βαθιά θλίψη αποχαιρετάμε τον Βάσο Λυσσαρίδη. Τον ιστορικό ηγέτη που συνέδεσε το όνομά του με τους αγώνες του Κυπριακού λαού για ελευθερία και ανεξαρτησία.
Τον αγωνιστή του ΕΑΜ, τον οραματιστή της κοινωνικής δικαιοσύνης και του σοσιαλισμού. Αλλά ταυτόχρονα και έναν τρυφερό και ακέραιο άνθρωπο. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους οικείους του και στο κόμμα του, την ΕΔΕΚ.
Με βαθιά θλίψη αποχαιρετάμε τον Βάσο Λυσσαρίδη. Τον ιστορικό ηγέτη που συνέδεσε το όνομά του με τους αγώνες του Κυπριακού λαού για ελευθερία και ανεξαρτησία.
— Αλέξης Τσίπρας – Alexis Tsipras (@atsipras) April 26, 2021
Δήλωση της Φώφης Γεννηματά
Mε θερμά λόγια αποχαιρέτησε τον Βάσο Λυσσαρίδη, η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά.
«Μια μεγάλη μορφή του Ελληνισμού έφυγε σήμερα. Ένας φλογερός πατριώτης, ένας γνήσιος δημοκράτης. Ένας ιδεολόγος σοσιαλιστής, μαχητής των κοινωνικών αγώνων. Ένας προοδευτικός διανοούμενος. Ένας εραστής του ελεύθερου λόγου και του ζωντανού και ανήσυχου πνεύματος. Έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών»…ανέφερε η κ. Γεννηματά σε δήλωσή της εξαίροντας την ανθρωπιά και την πολιτική ανιδιοτέλεια με την οποία για πάνω…«από αιώνα αγωνίστηκε για τα δίκαια της Κύπρου με κάθε μέσο και κάθε τρόπο, παντού σ’ όλη τη γη, από κάθε μετερίζι. Δίπλα στον Μακάριο ενάντια στη χούντα και το προδοτικό πραξικόπημα και αργότερα με την ΕΔΕΚ στη Βουλή και στα διεθνή fora».
Επεσήμανε τον χειμαρρώδη λόγο του με τον οποίο…«έδωσε κάθε ικμάδα του «είναι» του, απροσκύνητος, αντιστασιακός και ελεύθερος άνθρωπος για την Ελλάδα και την Κύπρο».
Η Φώφη Γεννηματά υπογράμμισε τις στενές σχέσεις του Βάσου Λυσσαρίδη με τον Ανδρέα Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ. «…για όλους εμάς, υπήρξε πάντα ο σύντροφος, ο συναγωνιστής, ο συνοδοιπόρος των κοινών μας αξιών και των αγώνων μας για την Ελλάδα και την Κύπρο, για την αλλαγή, την πρόοδο και την ευημερία. Το όνομα του θα μείνει για πάντα χαραγμένο στον Πενταδάκτυλο να δείχνει το δρόμο μέχρι την τελική νίκη»…τόνισε.
Η δήλωση του Προκόπη Παυλόπουλου
Ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπιος Παυλόπουλος επικοινώνησε τηλεφωνικώς με την γραμματέα του εκλιπόντος Βάσου Λυσσαρίδη – με τον οποίο τον συνέδεε μακρά φιλία και συνεργασία – κα Μελίνα Αλούπα και της εξέφρασε τα ειλικρινή του συλλυπητήρια για την απώλεια μιας Ιστορικής, κυριολεκτικώς, προσωπικότητας, που «Απροσκύνητη», για να θυμηθούμε το εμβληματικό ποίημά του, αγωνίσθηκε ως το τέλος του για τον Ελληνισμό γενικότερα και, κυρίως, για την δικαίωση της Μαρτυρικής Κύπρου.
Συλλυπητήριο μήνυμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
«Ο Βάσος Λυσσαρίδης υπήρξε ένας αγωνιστής πρώτης γραμμής, καθώς και ένας προοδευτικός διανοούμενος και ποιητής»…αναφέρει στο συλλυπητήριο μήνυμά του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και προσθέτει:
«Συνδέθηκε από νωρίς με τον δημοκρατικό και απελευθερωτικό αγώνα στην Κύπρο κατά το διάστημα 1955-1959, ενώ είχε υπάρξει Πρόεδρος της Παν-σπουδαστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα, Γραμματέας της Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακών Σωματείων και υπεύθυνος της Εθνικό-τοπικής ΕΑΜ Κύπρου.
Από την πρώτη στιγμή έδρασε ενάντια στο χουντικό πραξικόπημα κατά του Μακαρίου που οδήγησε στην εισβολή και κατοχή μέρους της Μεγαλονήσου. Γι’ αυτή του τη δράση έγινε δολοφονική απόπειρα εναντίον του από παρακρατικές δυνάμεις.
Υπήρξε στενός φίλος και προσωπικός γιατρός του Μακαρίου, απ’ όπου και του αποδόθηκε το φιλικό προσωνύμιο «γιατρός».
Κατά το διάστημα 1985 έως 1991 διετέλεσε Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, ενώ από το 1969 έως το 2001 ήταν πρόεδρος του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών-ΕΔΕΚ.
Σχεδόν για μισό αιώνα, από το 1960 έως το 2006 εκλεγόταν βουλευτής στην Εκλογική Περιφέρεια Λευκωσίας.
Ο Βάσος Λυσσαρίδης έχαιρε σεβασμού σε ολόκληρο τον Ελληνισμό ως ευγενικός, ευθύς και φλογερός συνομιλητής.
Εκφράζουμε τα βαθιά μας συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του».
Δήλωση του Πάνου Καμμένου
Σήμερα Μεγάλη Δευτέρα το Έθνος θρηνεί. Έφυγε κοντά στους Αγγέλους ο τελευταίος Μεγάλος Έλληνας ο Πατριώτης γιατρός πρόεδρος Λυσσαρίδης. Υποκλίνομαι και ελπίζω το όραμα του για τον Ελληνισμό και η Σοφία Του να διδάσκουν τις γενεές των Ελλήνων. ΑΘΑΝΑΤΟΣ pic.twitter.com/6hqkBGH5N2
— Panos Kammenos (@PanosKammenos) April 26, 2021
Δήλωση του Συμβούλου Έκδοσης της Kifisia Press
Tα ειλικρινή μου συλλυπητήρια για την μεγάλη απώλεια μιας Πραγματικά Ιστορικής Προσωπικότητας, που αγωνίσθηκε ως το τέλος της ζωής του για τον Ελληνισμό γενικότερα και, ειδικότερα, για την δικαίωση της Μαρτυρικής Κύπρου.
Έχαιρε σεβασμού στον απανταχού Ελληνισμό ως ευγενικός, ειλικρινής και φλογερός Πατριώτης.
Αιωνία σου η Μνήμη Δρ. Βάσο Λυσσαρίδη. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.
Δεν θα τον ξεχάσουμε ποτέ. Ο Θεός να του δώσει αιώνια ανάπαυση.
