Η Μαίρη Ραζή, ταλαντούχα και πολύ αγαπητή ηθοποιός και σκηνοθέτης, ερμηνεύει συγκλονιστικά και φέτος για δεύτερη χρονιά τη «Ρόζα Εσκενάζυ» στο θέατρό της «Πρόβα».
Η Μαίρη Ραζή γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, είναι απόφοιτος της Γαλλικής Φιλολογίας και της Δραματικής Σχολής Αθηνών Γιώργου Θεοδοσιάδη. Παντρεμένη με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Σωτήρη Τσόγκα, έχουν μια κόρη ηθοποιό, την Κοραλία.
Μέλος του Σ.Ε.Η., ιδρυτικό μέλος του θεάτρου Οδού Ερμού και της εταιρείας θεάτρου Πρόβα, μέλος της κριτικής επιτροπής του Υπουργείου Παιδείας στους Πανελλήνιους Μαθητικούς Καλλιτεχνικούς αγώνες, καθηγήτρια υποκριτικής σε σεμινάρια που διοργανώνουν οι νομαρχίες και οι δήμοι.
Το 2001 ιδρύει και διευθύνει την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης Μαίρης Ραζή «Η Πρόβα». Το 2005 η Σχολή τιμάται με τρία πρώτα βραβεία στο πέμπτο Διεθνές Φεστιβάλ Δραματικών Σχολών «ΥΠΕΡΙΩΝ» στο Βουκουρέστι και τον επόμενο χρόνο με δυο πρώτα βραβεία.
Ο Διεθνής Πολιτιστικός Σύλλογος Σαλαμίνας της απονέμει το Χρυσό Μετάλλιο της Βεργίνας, και στα θεατρικά Κορφιάτικα βραβεία πήρε το βραβείο «Ελένη Χατζηαργύρη – Καλύτερη Α' Γυναικεία Ερμηνεία» για τη «Ρόζα», του Παναγιώτη Μέντη σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσόγκα.
– Κυρία Ραζή, μιλήστε μας για τα παιδικά σας χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, πως ήταν η ζωή εκεί;
Έζησα πολύ όμορφα παιδικά χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Ξένοιαστα, με διακοπές τα καλοκαίρια στην Πρίγκηπο, στο Βόσπορο, στα Θεραπειά.
Τελείωσα το κεντρικό Παρθεναγωγείο και διατηρώ μέχρι και σήμερα σχέσεις με τις συμμαθήτριές μου. Μετά πήγα στο γαλλικό σχολείο Saint Pulcherie, πολύ αυστηρό, κι εγώ ήμουν πολύ, μα πάρα πολύ άτακτη, αλλά εξαιρετική μαθήτρια. Το σχολείο το διεύθυναν καλόγριες και ήταν πολιπολιτισμικό.
Συμμαθήτριές μου ήταν Τουρκάλες, Εβραίες, Αρμένισες, Κινέζες, Ελληνίδες. Καταλαβαίνετε, η κάθε μία με τη θρησκεία της, τα ήθη και τα έθιμά της. Νομίζω αυτή η πολυμορφία μου άνοιξε ορίζοντες και ανησυχίες.
Τι να θυμηθώ…..το Χότζα που έβγαινε στο τζαμί και καλούσε τους πιστούς, τον γιαουρτά, τους ήχους, τις μελωδίες, τα μπαχάρια, τα αρώματα…;Τα Τούρκικα τραγούδια, τα τσιφτετέλια, το ποδήλατό μου, την κοσμοπολίτικη ζωή που ζούσα…
– Οι Κωνσταντινουπολίτες είναι ξεχωριστοί άνθρωποι. Αξιοπρεπείς, καλλιεργημένοι, έξω καρδιά. Ερχόμενη στην Ελλάδα τι είχατε να αντιμετωπίσετε;
Είναι κιμπάρηδες, έχουνε μια νοοτροπία διαφορετική, είναι κομψοί. Εγώ δεν είδα ποτέ άβαφη τη μάνα μου. Ε, όταν ήρθαμε στην Ελλάδα το 1965, εγώ πάνω στην εφηβεία μου, καταλαβαίνετε, μου ήταν πολύ δύσκολο.
Δε μου άρεσε καθόλου η Αθήνα, δεν έβλεπα θάλασσα, δεν είχα φίλες, πήγα στις Ουρσουλίνες να τελειώσω το λύκειο. Αυτή η περίοδος της ζωής μου ήταν άσχημη και δε θέλω να τη θυμάμαι. . Πέσαμε από τα ψηλά στα χαμηλά. Για την Τουρκία ήμασταν «γκιαούρηδες» και για την Ελλάδα «τουρκόσποροι»
– Πως αποφασίσατε να γίνετε ηθοποιός;
Μου άρεσε πολύ το τραγούδι κι ο χορός, στην Κωνσταντινούπολη βλέπαμε πολύ κινηματογράφο κάθε Κυριακή. Εγώ μάθαινα τα τραγούδια των έργων, τις σκηνές , κάναμε πρόβες και τα παρουσιάζαμε στις συμμαθήτριες μας.
Τα καλοκαίρια στο εξοχικό μας στην Πρίγκηπο, κάναμε παράσταση με την ξαδέρφη μου και κόβαμε εισιτήριο! Είχα το μικρόβιο από πολύ μικρή . Μου άρεσε το διάβασμα γι’ αυτό τελείωσα γαλλική φιλολογία κι έγινα καθηγήτρια κι αργότερα ίδρυσα τη δραματική σχολή «Πρόβα» για να μεταφέρω τις θεατρικές μου γνώσεις στους μαθητές μου.
– Πως βλέπετε τους σημερινούς σπουδαστές και αυριανούς καλλιτέχνες, έχουν τον ίδιο ζήλο με τη δική σας γενιά, ή είναι πιο χαλαροί;
Είναι νέοι και χαλαροί, αλλά σίγουρα αγαπάνε το θέατρο με έναν διαφορετικό τρόπο. Εμένα μου αρέσει πολύ που μέσα σε τέτοιες αντίξοες συνθήκες, επιμένουν να γίνουν ηθοποιοί. Αυτή τους η επιμονή με συγκινεί και μου δίνει κουράγιο για την εξέλιξη του πολιτισμού και του θεάτρου.
Μέσα από τις διαφορετικές, αδόκιμες, πειραματικές, φωνές τους, θα βγει κάτι καλό. Ακούστε……το θέατρο είναι πολύ σοβαρή ιστορία. Αν δεν έχεις ζήλο, αγάπη, αφοσίωση, πειθαρχεία, το ίδιο το σανίδι σε πετάει απ’ έξω.
– Ποιο είναι το μυστικό επιτυχίας ενός ηθοποιού; Και το τίμημα της δόξας;
Το μυστικό είναι η πίστη σ’ αυτό που κάνει, το διάβασμα, η παρατηρητικότητα, η πειθαρχεία, η επίμονη, η ανάγκη έκφρασης του…δηλαδή δουλειά, δουλειά, δουλειά!!
Δεν φτάνει το ταλέντο, πρέπει να το καλλιεργείς, να το ποτίζεις, να το φροντίζεις. Δεν υπάρχει τίμημα. Η διαδρομή, αυτή είναι που αξίζει. Όσο για τη δόξα χρειάζεται προσπάθεια να την διατηρήσεις.
– Εδώ που δεν υπάρχουν ατζέντηδες, ένας ηθοποιός πρέπει να τα κάνει όλα μόνος του. Ταλέντο ή δημόσιες σχέσεις τον προωθούν;
Όλα τα κάνει μόνος του ο ηθοποιός. Χρειάζονται οι δημόσιες σχέσεις αλλά χωρίς ταλέντο είναι δύσκολο να σταθείς. Σημαντικό ρόλο παίζει και η εμφάνιση, το εκτόπισμα, η αύρα, η ακτινοβολία σου.
– Ποιο ρόλο σας έχετε αγαπήσει περισσότερο;
Έχω παίξει 50 ρόλους τους αγαπώ όλους. Ξεχωρίζω τη «Λοκαντιέρα», τη «Θαυμαστή Μπαλωματού», την Άννα από το «Μην ακούς τη βροχή», την «κυρία Γουώρρεν», και τη «Ρόζα Εσκενάζυ». Όλοι οι ρόλοι είναι παιδιά μου και τους αγαπώ. Ταξίδεψα ωραίες βραδιές μαζί τους
– Αν ξαναρχίζατε από την αρχή θα γινόσαστε και πάλι ηθοποιός;
Ε τι άλλο;
– Κάποιο περιστατικό που σημάδεψε την καριέρα σας;
Νομίζω ότι αν δεν μας έδιωχναν από την Κωνσταντινούπολη δε θα είχα την ευκαιρία να γίνω ηθοποιός . Αυτό με σημάδεψε
– Σαν άνθρωπος ποιο είναι το μότο σας;
Δεν μ’ αρέσει να θυμάμαι και να κολλάω σε δυσάρεστα γεγονότα. Βλέπω πάντα μπροστά. Είμαι αισιόδοξη και συνεχεία βάζω καινούριους στόχους. Είμαι ανθεκτικό υλικό, δε σπάω εύκολα.
– Η πιο ευτυχισμένη σας στιγμή;
Η γέννηση της κόρης μου Κοραλίας.
– Ένα σχόλιο για την κρίση που περνά η χώρα;
Πριν μερικά χρονιά διάβασα το «Το δόγμα του σοκ» της Ναόμι Κλάιν κι έλεγα δεν είναι δυνατόν να συμβαίνουν τέτοια εκτρώματα από ανθρώπους για να βγάζουν ποιο πολλά χρήματα οι λίγοι. Στη χώρα μας όσο οι πολίτες ψηφίζουν αυτά που ψηφίζουν και συνεχίζεται η κατάσταση αυτή, χωρίς να αντιδρούμε, θα πηγαίνουμε από το κακό στο χειρότερο.
Αισθάνομαι τιμωρημένη από ένα κράτος τιμωρό κι έχω ενοχές πως εγώ φταίω που σπατάλησα λεφτά, που έκλεψα την εφορία, και έβαλα τη χώρα μου στο κατώφλι της χρεοκοπίας. Το κράτος είναι εισπρακτικός φορέας ξένων συμφερόντων.
– Μιλήστε μας για τη «Ρόζα σας» που τόσο διθυραμβικές κριτικές εισέπραξε…
Έπαιξα για πρώτη φορά ρόλο Πολίτισσας στην τηλεόραση, πριν πέντε χρόνια, και συνδέθηκα με τις «Κεντρικιάδες» και τον «Σύλλογο Κωσταντινουπολιτών».
Έτσι θέλησα να παίξω μια ηρωίδα από την Πόλη, έψαχνα και μετά από χρόνια έφτασε στα χέρια μου το εξαιρετικό κείμενο του Παναγιώτη Μέντη.
Το διάβασα μονορούφι και ξύπνησα από τις επτά το πρωί να του τηλεφωνήσω για να του πω πόσο πολύ μου άρεσε το έργο του. Αναστατώθηκα! Ενθουσιάστηκα! Η Ρόζα είναι μέσα στο κύτταρό μου.
Ο τρόπος ζωής της, η ελευθερία της σκέψης της, η ελευθερία του κορμιού της. Θηλυκό, κομψή, κοκέτα όπως όλες οι Πολίτισσες. Όλα τα ακούσματα που ανέσυρα από την αποθήκη της μνήμης μου, βγήκαν σαν ποταμάκι από μέσα μου και τα κατάθεσα από την ψυχή μου σ’ αυτόν τον ρόλο.
– Μια ευχή σας;
Να διαβάζει ο κόσμος, να ασχολείται με τις τέχνες για να γεμίζει η ψυχή του με ευφορία για να μην σκέπτεται μόνο την εφορία.
