«Επαναλαμβάνουν τη συνταγή που μας οδήγησε στην κρίση»
– Προ ημερών χαρακτηρίσατε ηφαίστειο που βράζει την οικονομία και την αγορά εργασίας. Τι πρέπει να γίνει άμεσα για να αλλάξει το σκηνικό στα εργασιακά;
Η πολιτική της κυβέρνησης στην αγορά εργασίας όχι απλώς δεν επιβραδύνει, αλλά επιταχύνει την ύφεση. Σε τι συνοψίζεται; Επιδότηση της ανεργίας, μαζικές απολύσεις, ραγδαίες μειώσεις μισθών για όσους «τυχερούς» συνεχίζουν να εργάζονται.
Οι συνέπειες είναι ήδη έκδηλες. Εκτίναξη της ανεργίας και φτωχοποίηση. Είναι αναγκαία η πλήρης αντιστροφή αυτής της πολιτικής. Έχουμε εδώ και καιρό προτείνει κοστολογημένα μέτρα για την επιδότηση μισθών και ασφαλιστικών εισφορών, με διατήρηση των θέσεων, των σχέσεων εργασίας και των μισθών. Το κρίσιμο, όμως, είναι η στρατηγική επιλογή.
Είναι κατανοητό ότι όσο δεν στηρίζεται το εισόδημα των πολιτών και η εργασία, η κατανάλωση μειώνεται ραγδαία, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν και τα δημόσια έσοδα καταρρέουν; Αν ναι, χρειάζεται έστω και τώρα κρατική παρέμβαση στην οικονομία με κοινωνικό σχεδιασμό. Αν όχι, τότε δυστυχώς μιλάμε για μια κυβέρνηση η οποία επαναλαμβάνει τη συνταγή που μας οδήγησε στην κρίση.
– Ακούμε παράπονα από ανθρώπους της οικονομίας και της εργασίας. Υπάρχουν χρήματα, πόσα και από πού και έως πότε έχουμε διαθέσιμα για να στηριχθεί η πραγματική οικονομία;
Με στοιχεία του προηγούμενου μήνα, οι διαθέσιμοι πόροι για άμεση δημοσιονομική δαπάνη ξεπερνούν τα 24,5 δισ., σύμφωνα και με τις επιβεβαιώσεις του υπουργού Οικονομικών.
Το συνολικό κόστος των προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας δεν υπερβαίνει τα 13,4 δις και περιλαμβάνουν μέτρα στήριξης θέσεων εργασίας και μισθών (όπως η κάλυψη του ασφαλιστικού κόστους και μέρους του μισθού), άμεσης ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (όπως η μη επιστρεπτέα ενίσχυση με κριτήριο τον αριθμό των εργαζομένων), στήριξης των οικογενειών που το εισόδημά τους κατέρρευσε, αλλά και τόνωσης της ζήτησης στον τουρισμό (όπως το πρόγραμμα εσωτερικού τουρισμού).
Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι η διαφωνία στις προδιαγραφές των επιμέρους μέτρων, ούτε το δημοσιονομικό περιθώριο. Το ζήτημα είναι στρατηγικό. Παρεμβαίνει το κράτος στηρίζοντας με δημοσιονομικά μέτρα τους εργαζόμενους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή παρακολουθεί την κρίση να εξελίσσεται αφήνοντας την «αγορά» να απορρυθμιστεί και να τους συνθλίψει;
Η ΝΔ μέχρι στιγμής ακολουθεί τον δεύτερο δρόμο.
– Γιατί θεωρείτε ότι είναι συνειδητή πολιτική επιλογή να μη στηριχθούν οι μικρομεσαίοι και οι εργαζόμενοι;
Η κυβέρνηση επαναλαμβάνει δυστυχώς μια συνταγή από τα παλιά. Υιοθετεί την προσέγγιση ότι για την ανεργία φταίνε οι άνεργοι που δεν είναι καταρτισμένοι και οι εργαζόμενοι που δεν είναι ευέλικτοι, φταίνε οι κανόνες προστασίας και οι μισθοί τους που τους κάνουν μη ελκυστικούς, ενώ για τη μειωμένη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας φταίνε οι μικρές επιχειρήσεις.
Στο επίπεδο των επιχειρήσεων, λοιπόν, η κυβέρνηση έχει ήδη αποφασίσει την αναδιάρθρωση της αγοράς. Δεν είναι τυχαίο ότι, ενώ δεν δίνεται ρευστότητα στις μικρές επιχειρήσεις, τα στελέχη της μιλούν για επιχειρήσεις-ζόμπι, μη βιώσιμες κ.λπ. Τα ανεπαρκή μέτρα, λοιπόν, επενδύονται και με μια συγκεκριμένη αφήγηση «ενοχής».
Η επιδίωξη είναι να επιβιώσουν συγκεκριμένες μεγάλες επιχειρήσεις που είχαν και θα έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό και θα πάρουν ασφαλώς τη μερίδα του λέοντος από τα κρατικά και κοινοτικά κονδύλια. Στο επίπεδο των εργαζομένων, η κυβέρνηση επαναλαμβάνει τη συνταγή της μείωσης του εργατικού κόστους, μείωσης δηλαδή μισθών και αφαίρεσης δικαιωμάτων, ως τάχα αναπτυξιακή πολιτική.
Είναι μια πολιτική που στη χώρα μας δοκιμάστηκε και αποδείχθηκε όχι απλώς κοινωνικά ολέθρια, οδηγώντας περισσότερους από 1,4 εκατ. ανθρώπους στην ανεργία και παράγοντας μια γενιά εργαζόμενων φτωχών, αλλά και οικονομικά άκρως αναποτελεσματική καθώς βύθισε περαιτέρω την οικονομία στην ύφεση. Υπ’ αυτό το πρίσμα, θα έλεγα ότι σήμερα βιώνουμε τις επιπτώσεις μιας ιδεοληπτικής πολιτικής.
– Είστε υπέρ της επιδοματικής πολιτικής ή πρέπει να παραγάγει η χώρα νέο πλούτο και να υπάρξει μια διανεμητική δικαιοσύνη;
Καθ’ όλη τη δεκαετία του 1990 και του 2000οικοδομήθηκεένα παγκόσμιο καθεστώς συναίνεσης σ’ αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «νεοφιλελεύθερη υπόσχεση». Ποια ήταν αυτή;
Ότι η αγορά πρέπει να απορρυθμιστεί, οι μισθοί να μειωθούν με στόχο να αυξηθούν δήθεν οι επενδύσεις και να παραχθεί νέος πλούτος, και ότι εν συνεχεία, όταν θα ερχόταν η πολυπόθητη ανάπτυξη, θα βελτιωνόταν αυτόματα το βιοτικό επίπεδο του συνόλου της κοινωνίας.
Όλοι ξέρουμε πού κατέληξε η μεγάλη «νεοφιλελεύθερη υπόσχεση», τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως: Έκρηξη ανισοτήτων, κατάρρευση του κοινωνικού κράτους και τελικά τεράστια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Το θέμα για τον ΣΥΡΙΖΑ και την αριστερά είναι να αλλάξουμε παράδειγμα, και σε αυτό το νέο πολιτικό και οικονομικό παράδειγμα η ερώτησή σας δεν έχει νόημα.
Διότι στο μοντέλο που επιδιώκουμε να καταστεί κυρίαρχο, οι αναδιανεμητικές πολιτικές, η ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους, το προοδευτικό φορολογικό σύστημα, η δημόσια υγεία και παιδεία, ο κοινωνικός μισθός ως σύνολο υπηρεσιών και επιδομάτων που στοχεύουν στην ισότητα των αποτελεσμάτων είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη. Προϋπόθεση για μια δίκαιη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
– Μετά την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, ζητείτε να δοθούν σε όλους τους συνταξιούχους τα αναδρομικά. Θα μπορούσε αντί για 11 μήνες να δοθούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα; Υπάρχουν χρήματα και πού;
Το ΣτΕ ήταν σαφές. Οι οριζόντιες περικοπές στις συντάξεις που επέβαλε ο κ. Βρούτσης ως υπουργός της κυβέρνησης Σαμαρά ήταν αντισυνταγματικές και παρέμειναν αντισυνταγματικές έως τον Μάιο του 2016, οπότε και ψηφίστηκε η ασφαλιστική μεταρρύθμιση του ΣΥΡΙΖΑ που θεράπευσε την αντισυνταγματικότητα.
Αναδρομικά οφείλονται για το διάστημα Ιουλίου 2015 – Μαΐου 2016, διότι τότε, τον Ιούλιο του 2015, υπήρξε η πρώτη κρίση του ΣτΕ που χαρακτήρισε τις περικοπές αντισυνταγματικές. Επιμένω ότι με την καθαρή κρίση του Δικαστηρίου τα αναδρομικά των 11 μηνών πρέπει να δοθούν σε όλους τους συνταξιούχους ανεξαιρέτως, και να μην τους αναγκάσει η κυβέρνηση να προσφεύγουν στα δικαστήρια και να εξαντλούνται σε δικαστικά έξοδα.
Το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται στα 3,9 δισ. Θεωρώ πως φέτος είναι μια τεράστια ευκαιρία να καταβληθούν τα αναδρομικά, ακριβώς διότι έχει ανασταλεί η ισχύς του συμφώνου σταθερότητας και δεν είμαστε δεσμευμένοι σε στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων. Επομένως, μπορούν να γίνουν τέτοιας τάξης δαπάνες, που άλλες χρονιές πιθανότατα δεν θα μπορούν να γίνουν.
Τα ταμειακά διαθέσιμα -όπως εξήγησα- υπάρχουν. Απαιτείται λοιπόν άμεσα η ικανοποίηση του συνόλου των συνταξιούχων με αυτά που έχει κριθεί πια ότι δικαιούνται.
– Ριζοσπαστική Αριστερά ή ώρα για μια αριστερή σοσιαλδημοκρατική πορεία;
Ώρα για μια ριζικά νέα αριστερή πολιτική παράδοση, η οποία θα μπορεί να συγκεράσει το αίτημα για βαθύ κοινωνικό μετασχηματισμό με τη λαϊκή προσδοκία για άμεση διακυβέρνηση μέσα σ’ έναν δυσμενή διεθνή συσχετισμό δύναμης, αξιοποιώντας και την εμπειρία της τετραετίας 2015-2019.
