Η εκπόνηση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την διαχείριση των απορριμμάτων, εν μέσω θερινών διακοπών από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ορίζοντας πολύ ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα διαβούλευσης, προκάλεσε ανησυχία και προβληματισμό.
Αρχικά ,αυτό που πρέπει να γίνει σαφές, είναι ότι η σπουδή που επιδείχθηκε από το ΥΠΕΝ , αποτελεί ομολογία αποτυχίας του μέχρι τώρα σχεδιασμού και αδυναμίας επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί προς τα Κράτη-Μέλη από την ΕΕ που αφορούν στη μείωση του ποσοστού των αστικών αποβλήτων (ΑΣΑ) που οδηγούνται προς ταφή, κάτω του 10% μέχρι το 2030, με ανώτατη επέκταση ως το 2054.
Σήμερα που μιλάμε στην Περιφέρεια Αττικής το ποσοστό ανακύκλωσης είναι 7,5% και το αντίστοιχο ποσοστό ταφής 89,54%, Πανελλαδικά δε τα ποσοστά διαμορφώνονται σε 10%-90% αντιστοίχως. Μιλάμε συνεπώς για πλήρη αντιστροφή των ποσοστών σε βάθος 30ετίας.
Η Κυβέρνηση μπροστά στο αδιέξοδο προκρίνει την εύκολη λύση της καύσης, προτείνοντας την δημιουργία ενός δικτύου 6 Μονάδων Αξιοποίησης Ενεργειακών Πρώτων Υλών (ΑΕΠΥ) σε ολόκληρη τη χώρα.
Η Ενεργειακή αξιοποίηση απορριμματογόνων πρώτων υλών μέσω καύσης, έχει αναγνωριστεί από τη ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς, όμως τοποθετείται στα χαμηλότερα επίπεδα της πυραμίδας ιεράρχησης των μεθόδων διαχείρισης των αποβλήτων σε σχέση με την ανακύκλωση.
Εφαρμόζεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και μάλιστα σε εγκαταστάσεις στα κέντρα των πόλεων, όπως λ.χ. η μονάδα KOPENHILL στην Κοπεγχάγη. Οι χώρες αυτές διακρίνονται από ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος με αυστηρό πλαίσιο περιβαλλοντικών ορίων και ελέγχων.
Παράλληλα το ενεργειακό προϊόν της καύσης διανέμεται στο σύνολό του στους Δήμους οι οποίοι συμπράττουν στη λειτουργία των μονάδων, για θέρμανση σε κατοικίες. Ταυτόχρονα δεν εγκαταλείπεται το τρίπτυχο Reduce (μειώνω)-Reuse (επαναχρησιμοποίηση)-Recycle (ανακυκλώνω), καθώς στις ίδιες μονάδες λειτουργούν εργαστήρια διαχωρισμού, επισκευής και επαναχρησιμοποίηση υλικών.
Εδώ στη χώρα μας η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Σπαταλήθηκαν εκατοντάδες εκ. ευρώ σε μελέτες, έργα βιτρίνας, εξοπλισμούς για συλλογή και μεταφορά ανακυκλώσιμων υλικών που αραχνιάζουν σε αμαξοστάσια Δήμων όπως και στον δικό μας, χωρίς να υπάρχει βούληση για υπηρέτηση των στόχων.
Αντίθετα, σκανδαλώδεις Συμβάσεις βρίσκονται στο “στόχαστρο” Ελεγκτικών Αρχών, για διασπάθιση πόρων προς όφελος Ημετέρων Εργολάβων και Προμηθευτών.
Το χειρότερο είναι ότι η ΣΜΠΕ που εκπονήθηκε, συνοδεύτηκε με φήμες για πλήρη ιδιωτικοποίηση των μονάδων, με μεταφορά της ευθύνης Συλλογής και Αποκομιδής στους Δήμους, χωρίς καμία απολύτως πρόβλεψη για συμμετοχή τους στη διανομή του ενεργειακού προϊόντος.
Έτσι οδηγήθηκε γρήγορα σε αποδόμηση και από-νομιμοποίηση μέσα σε ένα κλίμα γενικότερης δυσπιστίας. Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη απόρριψη της ΣΜΠΕ από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής αλλά και από άλλες Περιφέρειες της χώρας.
Είναι επιτακτική ανάγκη η ολιστική επαναπροσέγγιση του προβλήματος και όχι μόνο η αλλαγή του πλαισίου διαχείρισης.
Απαιτείται άμεσα:
- Σύμπραξη μεταξύ όμορων Δήμων για την δημιουργία μικρών μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης των ΑΣΑ. Ήδη προχωρούν Δήμοι της Αν. Αττικής σε τέτοιο σχεδιασμό. Αντίστοιχα ο Δήμος μας θα μπορούσε να συμπράξει με τους Δήμους Πεντέλης και Διονύσου σε αντίστοιχο εγχείρημα.
- Αξιοποίηση του υπάρχοντος εξοπλισμού και των τοπικών σχεδίων διαχείρισης ,με την απαραίτητη στελέχωση
- Εκπόνηση σχεδίου για την απόδοση του ενεργειακού προϊόντος στους πολίτες.
Μπορούμε να αντιστρέψουμε την κατάσταση αν εργαστούμε ΟΛΟΙ με πίστη και αφοσίωση σε ένα μακρόπνοο σχεδιασμό που θα Υπηρετεί το Περιβάλλον και την Ποιότητα Ζωής.
(*) ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ, ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ και τ. ΑΝΤΔ/ΧΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ
