Πολλοί γνωρίζουμε το Μέγαρο Μαξίμου, ελάχιστοι όμως – ιδιαίτερα η νεότερη γενιά- ξέρουμε την ιστορία του και από που πήρε την ονομασία του.
Η ευκαιρία να μάθω περισσότερα μου δόθηκε μέσα από το βιβλίο «Περπατώντας στην πόλη» του αριστοκράτη κηφισιώτη Γιάννη Π. Μελά.
Εκεί στο κεφάλαιο «Το σπίτι της θείας Ιρένας» εξιστορεί τα γεγονότα, όπως τα γνώρισε ο ίδιος και μέσα από τις αφηγήσεις του θείου του Στέφανου Ζίφου.
Η αδελφή του παππού του, θεία του και νονά του, Ιρένα Μανούση, κόρη του Κωνσταντίνου Μανούση από τη Σιάτιστα Μακεδονίας – που καταγόταν από αρχοντική οικογένεια μέλη της οποίας αργότερα μετανάστευσαν στην Αυστρία, μεγαλούργησαν και ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ ο Α΄ τους απένειμε τίτλο ευγενείας – παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον τραπεζίτη Στέφανο Ζίφο από οικογένεια ευγενών της Χίου γενοβέζικης καταγωγής και εγγεγραμμένης στο «Libro d’ oro de la noblesse de Chios», με τον οποίο απέκτησε και το μοναδικό παιδί της το Στέφανο.
Ο Στέφανος Ζίφος πέθανε σύντομα όμως και η νεαρή 23 μόλις ετών δυναμική, όμορφη και αξιόλογη χήρα του Ιρένα νυμφεύθηκε το 1900 τον εκ Χίου ευγενή επιχειρηματία κι εφοπλιστή Αλέξανδρο Μιχαληνό.
Το αγαπημένο ζεύγος αποφάσισε να κτίσει στις αρχές του 20ου αιώνα το μικρό νεοκλασικό παλάτι της Ηρώδου Αττικού 19 που θα στέγαζε την ευτυχία του μαζί με τον μικρό Στέφανο που ο πατριός του υπεραγαπούσε. Έτσι αγόρασε το οικόπεδο στην Ηρώδου Αττικού, το οποίο ήθελε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αλλά δεν πρόλαβε.
Ο Αλέξανδρος Μιχαληνός όμως δεν θα ζούσε για πολύ κι έτσι δεν πρόλαβε να κατοικήσει και να χαρεί το σπίτι που με τόση αγάπη ετοίμαζε με τη γυναίκα του. Απεβίωσε στο Μόναχο το 1914, αφήνοντας την τεράστια περιουσία του στη γυναίκα του.
Η Ιρένα Μιχαληνού μετά το θάνατό του παντρεύτηκε σε ηλικία 35 ετών τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Δημήτριο Μάξιμο που γεννήθηκε στην Πάτρα.
Το 1916 περί τα μέσα του Α΄ παγκοσμίου πολέμου ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του σπιτιού, αλλά το ζεύγος Μαξίμου έφυγε σύντομα με τους βασιλείς για την Φλωρεντία, για να κατοικήσουν πλέον οριστικά στο Μέγαρο το 1927.
Εξοπλισμένο με αριστουργηματικά έπιπλα από την Φλωρεντία, με ανεκτίμητα έργα τέχνης, με πολυτελή, φίνα σερβίτσια φαγητού, έγινε τόπος φιλοξενίας από τους οικοδεσπότες υψηλών προσκεκλημένων , ανθρώπων των Γραμμάτων και της Τέχνης, λόγιους και φιλόσοφους της εποχής , από όλο τον κόσμο.
Το Μέγαρο από το 1916 έως το 1927 που επέστρεψε το ζεύγος Μαξίμου από τη Φλωρεντία είχε νοικιαστεί από την αμερικανική πρεσβεία και το 1941 επιτάχθηκε από τους Γερμανούς και τους επεστράφη ανέπαφο μετά τη λήξη του πολέμου το 1946.
Η κοινωνική ζωή συνεχίστηκε στο Μέγαρο που εξακολουθούσε να φιλοξενεί προσωπικότητες.
Το υπηρετικό προσωπικό άψογο με λιβρέες και άσπρα γάντια να περιποιείται τους καλεσμένους, αλλά και να μην έχει κανένα παράπονο από τους θαυμάσιους εργοδότες του, αφού διέμενε σε μεγάλα διαμερίσματα, τρεφόταν και αμειβόταν καλά.
Το 1952 όμως έπειτα από ένα βαρύ εγκεφαλικό που υπέστη η Ιρένα Μαξίμου το ζευγάρι μετακόμισε στην μικρότερη οικία της μητέρας της Μαρίας Κ. Μανούση, ένα διώροφο δίπλα στην οδό Λυκείου 3, το οποίο της είχε χαρίσει ο μεγαλόκαρδος γαμπρός της Αλέξανδρος Μιχαληνός που την αγαπούσε πολύ.
Έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα η οικία Μαξίμου όπως ονομαζόταν πλέον, πουλήθηκε στο κράτος. Η αξία του οικήματος μόνον εκτιμήθηκε στα 11 εκατομμύρια δραχμές χωρίς τους «θησαυρούς» του. Μαζί με αυτούς θα έφθανε πολύ πιο πάνω. Όμως ως ευγενική προσφορά τότε, κάτι σαν δωρεά, το τίμημα ορίστηκε μόνο στα 5 εκατομμύρια δραχμές.
Ο Δημήτριος Μάξιμος.
Ο Δημήτριος Μάξιμος ήταν οικονομολόγος, έγινε υπουργός Εξωτερικών και διετέλεσε για μερικούς μήνες εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός το 1947. Το 1955 πέθανε και δυο χρόνια αργότερα τον….ακολούθησε και η γυναίκα του Ιρένε Μαξίμου.
Ο θάνατός της άφησε τεράστιο κενό στη ζωή των Αθηναίων που είχαν το προνόμιο να γνωρίσουν τη σπάνια αυτή γελαστή γυναίκα είτε σαν συγγενή, είτε σαν φίλη, είτε σαν σύμβουλο και αρωγό σε δύσκολες στιγμές τους.
Ο μοναχογιός της Στέφανος Ζίφος τέλειωσε το γυμνάσιο, σπούδασε στο Παρίσι κι έμεινε εκεί, μολονότι ο Αλέξανδρος Μιχαληνός είχε προνοήσει για προσωπική του κατοικία ξεχωριστή στο Μέγαρο. Ο σπουδαίος άρχοντας και στην ψυχή Στέφανος Ζίφος μεγαλούργησε σαν συγγραφέας στη γαλλική πρωτεύουσα, παρασημοφορήθηκε από τον πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, ενώ έργα του ανέβασε και η Comedie Francaise.
Όταν πέθανε η σύντροφός του και σε μεγάλη ηλικία πια, επέστρεψε στην Ελλάδα. Αυτή ήταν εν συντομία η ιστορία, που με πολλές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες διηγείται στο βιβλίο του ο κ. Γιάννης Π. Μελάς, κι αξίζει να το διαβάσετε.
Και κλείνω τη δική μου παρέμβαση, παραθέτοντας απόσπασμα από τον επίλογο του συγγραφέα:
«Θα ξεχαστεί ακόμη περισσότερο και ο Αλέξανδρος Μιχαληνός, η μεγάλη αυτή ψυχή, ο σπουδαίος αυτός άνθρωπος που έβαλε τα θεμέλια και εξασφάλισε τις προϋποθέσεις για να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί η οικία αυτή, αποτέλεσμα αληθινής αγάπης του Αλέξανδρου και της Ιρένας Μιχαληνού.
Κι αν σήμερα άλλαξε τόσο πολύ ο ρόλος αυτού του παλιού αρχοντικού, όσοι διαβάτες περνάτε απ΄ έξω δείτε το, σας παρακαλώ, λίγο πιο βαθιά, μέσα από τα κάγκελα του κήπου όχι σαν το ψυχρό Μέγαρο αφιερωμένο στο πολιτικό στερέωμα, αλλά σαν αθάνατο μνημείο αγάπης και αρχοντιάς που ακόμα και σήμερα, με νύχια και με δόντια προσπαθεί να γυρίσει το χρόνο πίσω και με πάρα πολύ κόπο να σταθεί στο ύψος της ανεπανάληπτης εποχής του».
{jcomments on}
