Η υψηλού συμβολισμού επίσκεψη της Άνγκελα Μέρκελ στην Αθήνα σηματοδοτεί την ολική επαναφορά της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή κανονικότητα – όπως τουλάχιστον τη βλέπουν οι Βρυξέλλες και οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Συνιστά, εκ των πραγμάτων, στήριξη στην ελληνική κυβέρνηση σε μία δύσκολη συγκυρία καθώς έχει μπροστά της τη Συμφωνία των Πρεσπών και ταλανίζεται από την εσωτερική κρίση που η συμφωνία προκαλεί με την αποχώρηση των ΑΝΕΛ.
Το εάν η ευθυγράμμιση με το ευρωπαϊκό κατεστημένο και με την αμφιλεγόμενη ως προς τον ρόλο της στην ΕΕ, καγκελαρίου ωφελήσει στο τέλος της ημέρας τον Αλέξη Τσίπρα δεν είναι καθόλου βέβαιο. Άλλωστε, η στενή σχέση που επίσης είχε οικοδομήσει η κ. Μέρκελ με τον Αντώνη Σαμαρά δεν βοήθησε τον τότε πρωθυπουργό. Φυσικά ήταν άλλοι καιροί και το αντί-γερμανικό κλίμα ήταν έντονο.
Πάντως για τον Αλέξη Τσίπρα η ψήφος εμπιστοσύνης της Άνγκελα Μέρκελ τονίζει τα χαρακτηριστικά του ευρωπαίου ηγέτη που φιλοτεχνεί, έχοντας αφήσει πίσω το αριστερό και ακτιβιστικό του παρελθόν και ενώ κινείται προς την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία. Παράλληλα, τον βοηθά να πιστωθεί στο εσωτερικό ακροατήριο την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια που αμφισβητεί η αντιπολίτευση.
Η Άνγκελα Μέρκελ από την πλευρά της απαλύνει τα χαρακτηριστικά της άτεγκτης ως προς τα δημοσιονομικά γερμανικής αυστηρότητας και οικοδομεί την υστεροφημία της.
Η ψήφος εμπιστοσύνης ενός έστω και soft πλέον αριστερού ηγέτη που αναστάτωσε την Ευρώπη, υπογραμμίζει την δημοκρατικότητά της και την ενισχύει στην αντιπαράθεση με την ακροδεξιά στην ΕΕ που η δική της οικονομική πολιτική εν πολλοίς εξέθρεψε.
Με τα πλάνα και το κλίμα στην μεταξύ τους συνάντηση όσο και με τις κοινές δηλώσεις επεδίωκαν να στείλουν το μήνυμα για την καλή μεταξύ τους σχέση και ότι έχουν αφήσει προ πολλού πίσω τους τα go back και τις καταγγελίες για τον ρόλο των «μερκελιστών» στην Ελλάδα. Μεγαλύτερο μέρος των τοποθετήσεών τους αναλώθηκε στην εξήγηση της εξέλιξης αυτής παρά στις σχέσεις των δύο χωρών.
Ο κ. Τσίπρας στην σχετική ερώτηση δεν είπε ότι όλοι κάνουμε λάθη, όπως είχε πει ο Αντώνης Σαμαράς, και επέμεινε ότι πολλές πολιτικές που επιβλήθηκαν ήταν λανθασμένες και κοινωνικά άδικες, δικαιολόγησε όμως την στροφή του υποστηρίζοντας στην ουσία ότι είναι άλλη η θέση της αντιπολίτευσης και ότι ως πρωθυπουργός οφείλει να εκφράζει όλους τους Έλληνες και να αποφύγει την χρεωκοπία.
Δυσφορία της αντιπολίτευσης
Είναι ενδιαφέρον ότι η κ. Μέρκελ ήλθε να στηρίξει τον Αλέξη Τσίπρα προκαλώντας την δυσφορία της αντιπολίτευσης, κυρίως της ΝΔ, με την οποία ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Καθώς μάλιστα είναι η πρώτη επίσκεψη Ευρωπαίου ηγέτη μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, είναι σαφές ότι η κ. Μέρκελ διεκδικεί τη μερίδα του λέοντος στο ελληνικό success story και στην απομάκρυνση μίας ακόμη κρίσης στην Ευρώπη.
«Όλη η δουλειά μου είχε τον σκοπό η Ελλάδα να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της, να μπορέσει να βγει στις αγορές, να βρει τον καλύτερο δρόμο……οι μεγάλες επενδύσεις που γίνονται από τη γερμανική πλευρά στην Ελλάδα δείχνουν την εμπιστοσύνη που έχουμε στη χώρα».
Υπενθύμισε δε ότι η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας και ότι εφέτος την επισκέφθηκαν τέσσερα εκατομμύρια τουρίστες.
Φυσικά είπε ότι «δεν είναι αυτό το τέλος των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, αλλά θα έλεγα η αρχή», ωστόσο, οι αναφορές στις απαιτούμενες μεταρρυθμίσει ήταν περιορισμένες και δεν είχαν σχέση με αντίστοιχες τοποθετήσεις του παρελθόντος.
Οι δύο ηγέτες απέφυγαν να δείξουν τις διαφορές τους όσον αφορά την λιτότητα και τους σφιχτούς προϋπολογισμούς, που είναι πάντα υπαρκτές, ενώ αντίθετα επικέντρωσαν στα σημεία που τους ενώνουν, την Συμφωνία των Πρεσπών, το μεταναστευτικό και την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη.
Η Γερμανίδα καγκελάριος απέρριψε σχεδόν περιφρονητικά τις αιτιάσεις της ΝΔ, περί ανταλλαγής της Συμφωνίας των Πρεσπών με το συνταξιοδοτικό ενώ εξέφρασε την «ευγνωμοσύνη της» στον Αλέξη Τσίπρα για το κλείσιμο του ονοματολογικού που διαμορφώνει περιβάλλον σταθερότητας στην περιοχή.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός φυσικά αναφέρθηκε στην Τουρκία και στην Αλβανία κάτι που απέφυγε η κ. Μέρκελ, πέρα από τον ρόλο της Τουρκίας στο μεταναστευτικό.
Ψυχρολουσία στη ΝΔ
Η εν γένει στάση της κ. Μέρκελ συνιστά αποδοκιμασία της ηγεσίας του αδελφού κόμματος της ΝΔ, τόσο στις αιτιάσεις της για την οικονομία – όπου εν ολίγοις μιλά για επερχόμενη καταστροφή που απλώς ακόμη συγκαλύπτεται λόγω επικείμενων ευρωεκλογών – όσο και κυρίως για το Σκοπιανό. Ενδεικτική είναι η αμηχανία της ΝΔ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης φρόντισε να βρίσκεται σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας για την τεχνητή νοημοσύνη κατά την άφιξη της κ. Μέρκελ και την συνάντηση στο Μαξίμου.
Την ίδια ώρα το γραφείο τύπου διένειμε βιντεάκι με τις παλαιές δηλώσεις του Αλέξη Τσίπρα και του Πάνου Καμμένου για την Μέρκελ και τους «μερκελιστές» για να δείξει «την κωλοτούμπα».
Στο λακωνικό σχόλιο που έκανε μετά την συνάντηση ανέφερε:
«Ως προς τις σημερινές της δηλώσεις για το Σκοπιανό, η ΝΔ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η κ. Μέρκελ επιβεβαίωσε ότι κατανοεί την αντίθεση της μεγάλης πλειοψηφίας του ελληνικού λαού στη συμφωνία των Πρεσπών, όπως και για την παραδοχή της ότι δεν μπορεί να επηρεάσει τη θέση της ΝΔ και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης».
Χαρακτηριστική όμως είναι και η αντιμετώπιση των Μέσων Ενημέρωσης. Εκτός από την ΕΡΤ μόνο το Open, στο οποίο ο κ. Τσίπρας μία ημέρα νωρίτερα έδωσε συνέντευξη, έπαιξε μεγάλο μέρος των κοινών δηλώσεων.
Ο ΣΚΑΙ έπαιξε ένα μέρος μόνο της αρχικής τοποθέτησης Τσίπρα ενώ τα άλλα κανάλια συνέχισαν είτε το πρόγραμμά τους είτε τις ειδήσεις για τον καιρό.