Η Ε.Ε. συμφώνησε σε ένα κοινό πλαίσιο κανόνων για τον τρόπο διαχείρισης των χρεοκοπημένων τραπεζών που επισπεύδει επίσης το μέτρο επιβολής ζημιών και στους ομολογιούχους ανώτερης εξασφάλισης (senior creditors), αλλά αφήνει περιθώρια στις κυβερνήσεις για τραπεζικές στηρίξεις.
Σε διαπραγματεύσεις που έγιναν στις 12/12/2013 την νύχτα στο Στρασβούργο, αξιωματούχοι από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. κατέληξαν σε συμφωνία για την οδηγία εκκαθάρισης και στήριξης των τραπεζών, της οποίας ευρύτερος στόχος είναι να μην βαρύνει πλέον τους φορολογούμενους πολίτες η στήριξη των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Η μεταρρύθμιση είναι μία από τις πιο σημαντικές προσπάθειες να ενωθούν οι αποσπασματικές εθνικές άμυνες για τις τραπεζικές χρεοκοπίες, που βγήκαν στην επιφάνεια μετά τη χρηματοοικονομική κρίση. Οι φορολογούμενοι πολίτες, από το 2008, έχουν τοποθετήσει περίπου 473 δις ευρώ σε στηρίξεις ευρωπαϊκών τραπεζών.
Βάσει της συμφωνίας, αυτό το νέο «βιβλίο κανόνων» θα εφαρμοστεί σε όλη την Ε.Ε. από το 2015, με τους κανόνες για το αποκαλούμενο bail-in των senior ομολογιούχων να εφαρμόζονται από το 2016, δύο χρόνια νωρίτερα δηλαδή από τον αρχικό προγραμματισμό για το 2018, που είχε συμφωνηθεί από τους υπουργούς Οικονομικών τον Ιούνιο.
Οι κυβερνήσεις θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία για την ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων με δημόσια κεφάλαια, είτε μετά τα stress tests είτε μετά από μία συστημική κρίση. Πάντως, οι παρεμβάσεις θα είναι εφικτές μόνο μετά από προκαθορισμένες προϋποθέσεις και θα απαιτείται η έγκριση της Ε.Ε.
Οι εθνικές αρχές συμφώνησαν να δημιουργήσουν ταμεία εκκαθάρισης ή να θεσπίσουν αντίστοιχες εισφορές των τραπεζών, ώστε να συγκεντρωθεί μέσα σε διάστημα δεκαετίας ποσό που να αντιστοιχεί στο 1% των καλυμμένων καταθέσεων, η σε περίπου 70 δις ευρώ στην Ε.Ε.
«Με αυτούς τους νέους κανόνες, οι μαζικές κρατικές στηρίξεις πιστωτικών ιδρυμάτων και οι επιπτώσεις τους για τους φορολογούμενους πολίτες θα είναι επιτέλους πρακτική του παρελθόντος»…..δήλωσε ο Μισέλ Μπαρνιέ, ο Ευρωπαίος επίτροπος που είναι αρμόδιος γι' αυτές τις μεταρρυθμίσεις.
Η συμφωνία παρέχει το νομικό πλαίσιο για τη διαχείριση των χρηματοπιστωτικών οργανισμών που αντιμετωπίζουν προβλήματα και το οποίο θα εφαρμοστεί από την κεντρική αρχή στην τραπεζική ενοποίηση της ευρωζώνης, η οποία αποτελεί τη βάση ξεχωριστής μεταρρύθμισης που βρίσκεται ακόμη υπό διαπραγμάτευση στις Βρυξέλλες.
Από το 2016, το καθεστώς bail-in μπορεί να επιβάλλει στους μετόχους, στους ομολογιούχους και σε ορισμένους καταθέτες να συμβάλουν στο κόστος από τη χρεοκοπία μιας τράπεζας.
Οι εξασφαλισμένες καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ εξαιρούνται και οι ανασφάλιστες καταθέσεις ιδιωτών και μικρών επιχειρήσεων έχουν προνομιακό στάτους στην ιεραρχία της συμμετοχής στο bail-in.
Για να χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια εκκαθάρισης, είναι υποχρεωτικό να υπάρξει πρώτα ένα ελάχιστο bail-in της τάξεως του 8% των συνολικών υποχρεώσεων της τράπεζας από τους ιδιώτες. Οι χώρες όμως έχουν μεγαλύτερα περιθώρια για να προστατεύσουν ορισμένους πιστωτές από την επιβολή ζημιών, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει έγκριση από τις Βρυξέλλες.
Αφού εφαρμοστεί το ελάχιστο bail-in, οι χώρες θα έχουν την επιλογή να χρησιμοποιήσουν είτε τα κεφάλαια εκκαθάρισης είτε δημόσια κεφάλαια, προκειμένου να προχωρήσουν στην ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας. Η παρέμβαση αυτή έχει όριο το 5% των συνολικών υποχρεώσεων της τράπεζας και υπόκειται σε έγκριση από τις Βρυξέλλες.
Ένα από τα βασικά προβλήματα στις εξάμηνες συζητήσεις ήταν η εισαγωγή προβλέψεων που δίνουν τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να ρίξουν δημόσιο χρήμα στα πιστωτικά ιδρύματα. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. ήθελαν να έχουν τη διακριτική ευχέρεια να ανακεφαλαιοποιήσουν βιώσιμες τράπεζες σε προληπτική βάση, ενώ το Κοινοβούλιο ήθελε να υπάρχει η επιλογή χρήσης «κυβερνητικών εργαλείων σταθεροποίησης» σε περίπτωση ανάγκης.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, θα είναι δυνατή η εθνικοποίηση μιας τράπεζας κάτω από εξαιρετικές συνθήκες, και μόνο αφού γίνει bail-in στο 8% των ζημιών αυτής.
Μια προληπτική ανακεφαλαιοποίηση φερέγγυας τράπεζας, η οποία ανταποκρίνεται στις ελάχιστες απαιτήσεις για κεφάλαια, θα είναι δυνατή μετά από stress tests που θα έχει εγκρίνει η Ε.Ε. Οι κανόνες για τέτοιου είδους παρεμβάσεις θα καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή.
Οι Βρυξέλλες είχαν αφήσει προηγουμένως να εννοηθεί ότι θα επιβληθούν απώλειες και στους πιστωτές μειωμένης εξασφάλισης (junior creditors), ακόμα και αν είναι προληπτική η χρήση κεφαλαίων από τους φορολογούμενους.
Ο Gunnar Hökmark, επικεφαλής διαπραγματευτής, από την πλευρά του κοινοβουλίου, δήλωσε: «Έχουμε πλέον ένα ισχυρό σύστημα bail-in, το οποίο στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι μέτοχοι και οι πιστωτές των τραπεζών θα είναι αυτοί που θα επωμιστούν τις απώλειες στις δύσκολες ημέρες, και όχι οι φορολογούμενοι. Παράλληλα, καθιερώσαμε ξεκάθαρους κανόνες για την αντιμετώπιση των πιο ιδιαίτερων περιπτώσεων, κατά τις οποίες τίθεται σε κίνδυνο η συνολική χρηματοοικονομική σταθερότητα».
Ο Philippe Lambers, ευρωβουλευτής των Πρασίνων, ο οποίος συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα μικτό. «Γεννήθηκε και επισήμως το bail-in, οι διασώσεις παραμένουν ζωντανές, αν και κάπως περιορισμένες».
{jcomments on}
